Νομικό πλαίσιο και αρχές
- Ν. 5188/2025 (ΦΕΚ A’ 49/28.03.2025) «Μέτρα εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) 2022/868 (Πράξη για τη Διακυβέρνηση Δεδομένων) — Ορισμός αρμόδιας αρχής και εθνικό πλαίσιο διακυβέρνησης δεδομένων»
- Κανονισμός (ΕΕ) 2022/868 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 30ης Μαΐου 2022 για τη διακυβέρνηση δεδομένων στην Ένωση («Data Governance Act») και τροποποίηση του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/1724
- GDPR (ΕΕ) 2016/679) & Ν. 4624/2019: Προστασία προσωπικών δεδομένων, ελαχιστοποίηση, σκοπός, διαφάνεια.
- Ν. 4727/2020: Ψηφιακή Διακυβέρνηση και επαναχρησιμοποίηση πληροφοριών δημόσιου τομέα.
- Ειδικές διατάξεις: Εθνική ασφάλεια, εμπορικό απόρρητο, πνευματική/βιομηχανική ιδιοκτησία.
Επίπεδα πρόσβασης (access_rights)
- PUBLIC: Δημόσια διαθέσιμα χωρίς περιορισμούς.
- RESTRICTED: Με περιορισμούς πρόσβασης (π.χ. μετά από αίτηση/σύμβαση/σκοπιμότητα).
- NON_PUBLIC: Μη διαθέσιμα στο κοινό (π.χ. ευαίσθητα, απόρρητα).
Πότε ένα σύνολο γίνεται «προστατευόμενο»
- Περιέχει προσωπικά ή ευαίσθητα δεδομένα και δεν είναι δυνατή ασφαλής ανωνυμοποίηση.
- Εμπίπεται σε εθνική ασφάλεια ή προστατευόμενο επαγγελματικό/εμπορικό απόρρητο.
- Διέπεται από πνευματικά δικαιώματα ή άλλες νομικές δεσμεύσεις.
Διαδικασίες και έλεγχοι
- Ανωνυμοποίηση/ψευδωνυμοποίηση: Προτίμηση για δημοσίευση συγκεντρωτικών/ανωνυμοποιημένων δεδομένων όταν είναι εφικτό.
- DPIA (Εκτίμηση Αντικτύπου): Όταν η επεξεργασία ενδέχεται να επιφέρει υψηλό κίνδυνο.
- Όροι πρόσβασης: Συμβάσεις, όροι χρήσης, τεχνικοί περιορισμοί (π.χ. rate limits, VPN, έλεγχοι ταυτότητας).
Αίτημα πρόσβασης
- Υποβάλετε αίτημα στον εκδότη με σαφή περιγραφή σκοπού και νομικής βάσης.
- Εξετάζεται η καταλληλότητα, τα μέτρα προστασίας και τυχόν συμβατικές δεσμεύσεις.
- Σε θετική γνωμοδότηση, παραχωρείται ελεγχόμενη πρόσβαση με συγκεκριμένους όρους.
Ρόλοι και ευθύνες
- Φορέας/εκδότης: Καθορίζει access_rights, αξιολογεί κινδύνους, τηρεί αρχεία αποφάσεων.
- Χρήστης: Συμμορφώνεται πλήρως με τους όρους, προστατεύει τα δεδομένα, δεν επιχειρεί αναγνώριση ταυτοτήτων.
- DPO/Νομική Υπηρεσία: Παρέχει κατευθύνσεις για συμμόρφωση.
Συχνές ερωτήσεις (FAQ)
Μπορώ να αποκτήσω πρόσβαση σε περιορισμένα δεδομένα;
Ναι, εφόσον τεκμηριώσετε νόμιμο σκοπό και εγκριθεί η αίτησή σας, εντός των καθορισμένων όρων.
Μπορώ να δημοσιεύσω παράγωγα έργα;
Μόνο εφόσον επιτρέπεται από τους όρους πρόσβασης και χωρίς να παραβιάζονται δικαιώματα ή απόρρητα.
Τι συμβαίνει αν παραβώ τους όρους;
Υπάρχουν κυρώσεις σύμφωνα με το εφαρμοστέο δίκαιο και τους συμβατικούς όρους.